Than Uyên Sôi nổi phong trào văn nghệ quần chúng

      Trong cộng đồng các dân tộc sinh sống trên địa bàn còn lưu giữ nhiều nét đẹp văn hóa trong nghệ thuật biểu diễn. Nhưng vẻ đẹp, nét riêng trong truyền thống của bà con nơi đây cũng không tránh khỏi sự mai một bởi dòng chảy thời gian cũng như sự giao thoa văn hóa. Tiếp thu có chọn lọc, phát huy vốn quý trong dân ca, dân vũ, nhạc cụ truyền thống cũng như vai trò của các nghệ nhân dân gian được huyện Than Uyên chú trọng. Đặc biệt, từ khi Nghị quyết về “Phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp các dân tộc gắn với phát triển du lịch cộng đồng giai đoạn 2020 – 2025” được ban hành,  đã giúp văn nghệ dân gian và phong trào văn nghệ quần chúng như được tiếp thêm nguồn sinh khí mới.

      Trao đổi với bà Lương Thị Tý - Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Than Uyên, chúng tôi được biết, tới thời điểm hiện tại toàn huyện đã có 131 đội văn nghệ quần chúng. 100% số bản, khu dân cư của huyện đã thành lập và duy trì hoạt động tập luyện, tham gia giao lưu, biểu diễn của các đội văn nghệ quần chúng. Toàn bộ các trường học trong toàn huyện đã xây dựng không gian văn hóa dân tộc để văn hóa truyền thống được thấm dần vào tâm hồn trẻ em ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Cùng với đó, các nghệ nhân trên địa bàn huyện cũng đã duy trì sinh hoạt của 3 câu lạc bộ hát Then, đàn tính và 2 Câu lạc bộ dân ca Thái. 

      Cùng với việc thành lập, duy trì hoạt động của các đội văn nghệ quần chúng, thời gian huyện Than Uyên luôn quan tâm tạo sân khấu, không gian văn hóa để các đội biểu diễn, giao lưu. Thông qua các hội diễn nghệ thuật quần chúng, ngày hội văn hóa – thể thao các dân tộc, biểu diễn nghệ thuật tại các địa phương và các dịp lễ hội. Các chương trình giao lưu văn nghệ “Sắc màu văn hóa” ở phố đi bộ thị trấn Than Uyên cũng là trở thành một điểm hẹn nghệ thuật, món ăn tinh thần không thể thiếu đối với người dân xứ Than. Chị Hoàng Thị Phấn (bản Ít, xã Mường Mít) cho biết mỗi dịp phố đi bộ tổ chức giao lưu văn nghệ là gia đình chị cùng bà con dân bản lại nô nức tới xem, cổ vũ và biểu diễn giao lưu, học hỏi kinh nghiệm từ các đội văn nghệ bạn.

      Nhìn lại quá trình hoạt động, các đội văn nghệ quần chúng tại các khu dân cư đã chọn cho mình loại hình nghệ thuật phù hợp, phát huy vai trò của các hạt nhân văn nghệ của địa phương. Bên cạnh các tiết mục ca, múa, nhạc mang đậm hương sắc dân gian còn nhiều phần biểu diễn có phần lời được cải biên, lồng ghép tuyên truyền, phổ biến, cổ vũ toàn dân đoàn kết thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của địa phương. Qua các chương trình biểu diễn văn nghệ tại địa phương cho thấy, ngày càng nhiều tiết mục múa được biên đạo, dàn dựng lại trên cơ sở phát triển từ các điệu dân vũ của tại địa phương. Trong đó, không ít phần diễn đã được lựa chọn tham gia diễn duyệt và đạt giải cao tại các họi diễn trong tỉnh và khu vực. Đây là nguồn động lực có tác động mạnh mẽ đối với phong trào.

      Được chú trọng quan tâm, thời gian qua văn nghệ quần chúng đã phát huy vai trò, làm “tròn vai” của mình, giúp cho đời sống tinh thần của người dân nơi đây thêm phong phú, góp phần duy trì, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tạo sức hút đối với du khách, giới nghiên cứu văn hóa dân gian. Tại nhiều địa phương lân cận: Lào Cai, Yên Bái, Sơn La và Điện Biên duy trì tốt các đội văn nghệ quần chúng, đã góp phần thúc dẩy du lịch cộng đồng phát triển. Với những bước phát triển mạnh mẽ, văn nghệ quần chúng của Than Uyên đang đi đúng hướng và mong một ngày không xa sẽ trở thành một sản phẩm văn hóa, sản phẩm du lịch độc đáo.

      Chung tay, góp sức thúc đẩy văn nghệ quần chúng ngày càng sôi nổi, rộng khắp thì ở Than Uyên vẫn có những nghệ nhân lặng thầm, sưu tầm, biên soạn, cất giữ mong muốn sẽ góp phần lưu truyền nét đẹp của hát then, đàn tính cho thế hệ mai sau. Nghệ nhân Lò Văn Sơi (bản Cang Mường, xã Mường Cang, huyện Than Uyên) cho biết: đàn tính có ý nghĩa sâu sắc trong đời sống của người Thái, đó là phương tiện để truyền thải khúc tâm tình trong tình yêu đôi lúa. Đàn tính trong điệu hát Then còn giúp người dân nói lên ước vọng tới những đấng siêu nhiên, ước mong mong cuộc sống bình an. Hiện câu lạc bộ hát then, đàn tính của xã vẫn tiếp tục duy trì hoạt động, phối hợp truyền dạy cho thế hệ trẻ để vẻ đẹp truyền thống văn hóa dân tộc Thái được lưu truyền tới muôn đời.

      Với sự nỗ lực của các nghệ nhân, hạt nhân văn nghệ và sự quan tâm của cấp ủy ,chính quyền các cấp, văn nghệ quần chúng ở Than Uyên đã có những bước phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên trong quá trình hoạt động còn bộc lộ một số khó khăn, vướng mắc cần sớm được khắc phục, được xã hội hóa. Đê các nghệ nhân, đội văn nghệ thêm chuyên tâm, không phải trăn trở tới kinh phí tập luyên, chi phí giao lưu, biểu diễn.